Dit opvallende systeem om je huis te verkopen wint aan populariteit
In het Nieuwsblad van 23 juni 2023.
Meer mensen kiezen er niet langer voor om hun huis te verkopen voor een vast bedrag, maar geven de voorkeur aan een opvallend systeem.
Wie op zoek is naar iets om te kopen, zal het op de immosites al zijn tegengekomen: een huis of appartement dat op het eerste gezicht voor een absurd lage prijs op de markt komt. Maar je verbindt je er wel toe om de vorige eigenaars ook na de verkoop nog elke maand een bedrag toe te stoppen. Soms zelfs zo lang als ze leven, en vaak mogen ze er al die tijd blijven wonen.
Het systeem van lijfrente bestaat al lang, maar is in opmars. Vooral mensen op leeftijd kiezen ervoor. “Voor mij als verkoper was dat de goede oplossing”, zegt Herman Govaerts (73) uit Hoogstraten, die vorig jaar zijn assistentiewoning verkocht via lijfrente. “Mijn vrouw is overleden en ik heb geen kinderen, dus zo recupereer ik zelf nog iets. Ik mag er levenslang blijven wonen en krijg de komende 15 jaar elke maand geld van de nieuwe eigenaar. En als ik naar een rusthuis moet, mag ik het zelf nog verhuren.”
“Lijfrente is iets waar mensen nu wat meer mee bezig zijn”, zegt Bart Van Opstal van de Notarissenfederatie.
“Dat heeft te maken met de inflatie. De situatie van heel veel mensen is dat ze heel hun leven goed hebben gespaard, maar dat hun geld vooral in bakstenen zit. Daar kan je niet van eten. Ze overwegen dan om hun huis te verkopen, maar dan moeten ze ergens anders gaan wonen en die huur zullen ze ook voelen stijgen. En dan komt lijfrente in beeld.”
Exacte cijfers zijn er niet, omdat een verkoop via lijfrente gecatalogeerd wordt als “verkoop met gespreide betaling”. En onder dat systeem vallen ook gescheiden mensen die hun ex-partner uitkopen en in schijven terugbetalen. Of ouders die hun huis aan de kinderen verkopen zonder in één keer het volledige bedrag te vragen.
“We zien dat de vraag naar lijfrente toenam door de energiecrisis, zeker omdat spaargeld al jarenlang niets meer opbrengt”, zegt Jessy Nauwelaers van Lijfrente-Makelaar.be. “Het gaat op de totale markt nog om zeer kleine aantallen, maar de interesse stijgt omdat ook de gemiddelde leeftijd stijgt. Dertig jaar geleden konden mensen van 70 jaar goed rondkomen. Maar ook de zeventigers van nu willen nog wel eens goed gaan eten en op reis. En als je je huis verkoopt en een appartement huurt, gaat je geld er heel rap door.”
“Ik heb het helemaal uitgedokterd voor ik de beslissing nam”,
zegt Alex Minnen (61) uit Turnhout.
“Ik ben acht jaar geleden in Spanje gaan wonen en verhuurde eerst mijn appartement hier in België. Maar dan heb je nog de lasten en de kosten. Nu heb ik het via lijfrente verkocht en ben ik 20 jaar lang zeker van een maandelijks inkomen dat ook geïndexeerd wordt. Anders was het geld op de bank blijven staan en door de inflatie al in waarde gezakt. Als ik ook echt zo lang leef, zal ik er een heel mooie prijs voor gekregen hebben. En als ik eerder sterf, dan gun ik het de koper. Aan wie zou ik het nalaten? Ik heb geen kinderen en ik ben de jongste van mijn broers en zussen.”
Volgens Nauwelaers gaat het in de praktijk vooral om zeventigers, en meestal om mensen zonder rechtstreekse erfgenamen. De verkoop gebeurt ook altijd aan vreemden, omdat je als koper in zekere zin speculeert op een vroegtijdig overlijden. “We zien verkopers zonder kinderen en mensen in nieuw-samengestelde huwelijken of met conflicten in de familie”, zegt Nauwelaers. “Anderen kiezen liever voor zekerheid: als er de dag na de verkoop iets met ons gebeurt, hebben we onze kinderen onterfd.”
En wie koopt? “Voor jonge koppels is het natuurlijk geen oplossing”, zegt Bart Van Opstal. “Het wordt gekocht als belegging. Je kan een heel goede zaak doen, maar ook een heel slechte als de verkoper heel oud wordt. Daarom is het een risicovolle belegging.”
Hoe werkt lijfrente?
- De oorspronkelijke eigenaar krijgt een deel van de verkoopprijs in één keer, bijvoorbeeld 20.000 euro.
- De rest van het bedrag wordt in maandelijkse schijven betaald. Die overschrijvingen stoppen sowieso wanneer de oorspronkelijke eigenaar overlijdt. Vaak wordt ook een maximumtermijn afgesproken.
- Je kan afspreken dat de oorspronkelijke eigenaar het vruchtgebruik behoudt, waardoor die er kan blijven wonen. Als de oorspronkelijke eigenaar overlijdt, krijgt de koper het volle eigendom.
- Als de nieuwe eigenaars hun betalingen niet nakomen, komt het huis weer in handen van de oorspronkelijke eigenaar.
- Als de nieuwe eigenaar zelf wil verkopen, kan dat alleen als er een evenwaardig pand wordt gekocht en toestemming is van de vorige eigenaar.
Een belangrijke kanttekening. In de praktijk wordt de lijfrente altijd beperkt in de tijd, waardoor het risico voor de koper ook beperkt is.
